เขียนโดย Admin

หมวด: หน่วยงาน

ศูนย์วิจัยและพัฒนาไม้ผลเขตร้อน (Tropical Fruit Research and Development Center) หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า “ศูนย์ไม้ผล” ตั้งอยู่ที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน บนพื้นที่ 60 ไร่ ซึ่งประกอบด้วย อาคารสำนักงาน-ห้องประชุมเอนกประสงค์ แปลงทดลอง แปลงพืชสาธิต โรงเรือนปลูกพืชทดลอง กระบะพ่นหมอกเพื่อใช้ในการขยายพันธุ์พืช อาคารเกษตร และเรือนเพาะชำ

          “ศูนย์ไม้ผล” มีภารกิจในการวิจัยและพัฒนาด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของไม้ผลเขตร้อน ครอบคลุมงานด้านพันธุศาสตร์และการปรับปรุงพันธุ์ เทคโนโลยีการผลิต การจัดการระบบการผลิตภายในสวนไม้ผล การรวบรวม อนุรักษ์ ขยายพันธุ์ และแลกเปลี่ยนพันธุ์ไม้ผลเขตร้อน และการถ่ายทอดองค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัยสู่สังคม

 ความเป็นมา

          วิทยาเขตกำแพงแสน ได้จัดตั้งศูนย์ไม้ผลเขตร้อน ขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2524 ในช่วงนั้น ได้มีการออกแบบแผนผังสวน และดำเนินการปรับพื้นที่ พร้อมกับปลูกต้นไม้ผลบางชนิดไว้แล้วจำนวนหนึ่ง แต่ขาดงบประมาณในการดำเนินการ ต่อมา ได้มีการพัฒนาพื้นที่ส่วนนี้อีกครั้งให้เป็นสวนพฤกษศาสตร์ทางไม้ผลเขตร้อน เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ เนื่องในวโรกาสทรงมีพระชนมายุครบ 60 พรรษา พร้อมกับเปลี่ยนชื่อเป็น สวนไม้ผลเขตร้อนเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา สมเด็จพระนางสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ (Tropical Fruit Garden in Honor of H. M. Queen Sirikit on Her Majesty’s 60^th Birthday Anniversary) เมื่อปี พ.ศ. 2535 โดยให้อยู่ในความดูแลของ ศูนย์วิจัยและพัฒนาไม้ผลเขตร้อนและเขตกึ่งร้อน (ชื่อหน่วยงานในขณะนั้น) สังกัด สถาบันวิจัยและพัฒนา กำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ซึ่งต่อมาได้ปรับชื่อหน่วยงานเป็น ศูนย์วิจัยและพัฒนาไม้ผลเขตร้อน จนถึงปัจจุบัน    

          จากการปรับโครงสร้างการบริหารหน่วยงานในวิทยาเขตกำแพงแสนในปี พ.ศ. 2558 ศูนย์วิจัยและพัฒนาไม้ผลเขตร้อน ได้เข้ามาอยู่ในการกำกับดูแลของภาควิชาพืชสวน คณะเกษตร กำแพงแสน แม้จะเป็นหน่วยงานขนาดเล็ก มีบุคลากรประจำเพียง 2 อัตรา แต่การปรับโครงสร้างการบริหารงานดังกล่าวทำให้ คณาจารย์ของคณะเกษตร กำแพงแสน เข้ามาเสริมความเข้มแข็งด้านการวิจัย และการบริการวิชาการที่เป็นภารกิจหลักของศูนย์ฯ ได้ดียิ่งขึ้น รวมทั้งศูนย์ฯ ได้ขยายโอกาสในการสนับสนุนการเรียนการสอน ค้นคว้าวิจัย และการฝึกงานของนิสิตได้มากขึ้น

องค์ความรู้และผลงาน

          กิจกรรมที่ทำให้ “ศูนย์ไม้ผล” เป็นที่รู้จักในวงกว้างคือการให้บริการทางวิชาการในรูปของการฝึกอบรมระยะสั้น ซึ่งจัดเป็นโครงการ ต่อเนื่องตลอดทั้งปี  โดยมีคณาจารย์จากคณะเกษตร กำแพงแสน ซึ่งมีความเชี่ยวชาญด้านไม้ผล และด้านอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง และมีประสบการณ์ภาคสนามที่ยาวนาน ร่วมเป็นวิทยากร บรรยาย สาธิต ให้คำแนะนำ และตอบข้อสงสัย ทั้งระหว่างการฝึกอบรม และหลังจากสิ้นสุดการอบรมไปแล้ว ผ่านทางโทรศัพท์และสื่อออนไลน์อย่างฉับไว ซึ่งได้รับการตอบรับจากผู้สนใจภายนอกเป็นอย่างดี หัวข้อฝึกอบรมที่จัดในรอบปี ได้แก่ เทคนิคการผลิตมะนาวนอกฤดู เทคนิคการผลิตใบมะกรูดเชิงการค้า การจัดทรงและการตัดแต่งทรงพุ่ม การขยายพันธุ์ไม้ผลเชิงธุรกิจ เทคนิคการผลิตผลฝรั่งเชิงธุรกิจ การผลิตมะม่วงนอกฤดู การผลิตมะละกอคุณภาพ ฮอร์โมนพืชกับการใช้ประโยชน์ การสร้างสวนผลไม้ยุคใหม่ และการผลิตมะพร้าวน้ำหอมเชิงการค้า เป็นต้น

 โครงการฝึกอบรม

          บุคลากรของ “ศูนย์ไม้ผล” ยังมีบทบาทสำคัญในการออกพื้นที่ พบปะเกษตรกร เพื่อให้คำแนะนำ แก้ไขปัญหาในกระบวนการผลิตไม้ผล ตรวจสอบคุณภาพเบื้องต้นของดินและน้ำในสวน รับฟังปัญหา ข้ออุปสรรคจากชาวสวนไม้ผล เพื่อนำมาพัฒนาเป็นโจทย์วิจัยต่อไป มีส่วนสนับสนุนในการตั้งกลุ่มเกษตรกร และการดำเนินกิจกรรมของกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกมะนาว และมะกรูดตัดใบ ทำงานร่วมกับกลุ่มไทย Q อาสา เพื่อเผยแพร่ความรู้การเกษตรสู่สังคม รวมทั้งสนับสนุนคณะเกษตร กำแพงแสน ในการออกไปทำกิจกรรมเพื่อชุมชน เช่น การสาธิต และถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตมะนาวในห่วงซีเมนต์ เป็นต้น

          โครงการวิจัยที่ดำเนินการในพื้นที่ของ “ศูนย์ไม้ผล” ในปี พ.ศ. 2559 นี้ ได้แก่ การปรับปรุงพันธุ์มะละกอ การผลิตมะละกอในโรงเรือนตาข่าย และการเพิ่มประสิทธิภาพในการขยายพันธุ์มะกรูดด้วยวิธีปักชำ

ติดตามรายละเอียดได้จาก Facebook  ดังนี้  ศูนย์วิจัยและพัฒนาไม้ผลเขตร้อน ภาควิชาพืชสวน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

บุคลากร

	ผศ.ดร.วชิรญา  อิ่มสบาย หัวหน้าศูนย์วิจัยและพัฒนาไม้ผลเขตร้อน E-mail : This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
	นายสามารถ  เศรษฐวิทยา ตำแหน่ง เจ้าหน้าที่วิจัย E-mail : This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
	นายสุขะวัฒน์  ทองเหลี่ยว ตำแหน่ง นักวิชาการเกษตร E-mail :
	นายชาญ  สกุลหงษ์ ตำแหน่ง พนักงานทั่วไป

 เอกสารทางวิชาการ

เอกสารเผยแพร่วิชาการ 1 การผลิตมะนาวนอกฤดู
เอกสารเผยแพร่ทางวิชาการ การผลิตมะนาวในห่วงซีเมนต์โดยใช้ต้นพันธุ์กิ่งปักชำแบบเปลือยราก
เอกสารเผยแพร่ทางวิชการ ความหลากหลายของสายพันธุ์พืชตระกูลส้ม
เอกสารเผยแพร่ทางวิชาการ การผลิตใบมะกรูดเชิงการค้า
เอกสารเผยแพร่ทางวิชาการ เทคนิคการขยายพันธุ์มะนาวด้วยวิธีการปักชำ

ภาควิชาพืชสวน คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน นครปฐม 73140

โทร. 034-351-934 โทรสาร 034-351-934  

เขียนโดย Admin

หมวด: หน่วยงาน

ศูนย์วิจัยและพัฒนาพืชผักเขตร้อน Tropical Vegetable Research Center, TVRC

https://www.facebook.com/profile.php?id=100008595977953

e-Mail :  This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.   โทร. 034 351393

ศูนย์วิจัยและพัฒนาพืชผักเขตร้อน ภาควิชาพืชสวน คณะเกษตร กำแพงแสน

ศูนย์วิจัยและพัฒนาพืชผักเขตร้อน เริ่มจากโครงการพัฒนาพืชผักสู่ชนบท (Thailand Outreach Program : TOP) เป็นความร่วมมือระหว่างรัฐบาลไทย ธนาคารพัฒนาแห่งเอเชีย (ADB) และศูนย์วิจัยและพัฒนาพืชผักแห่งเอเชีย (AVRDC) ประเทศไต้หวัน ซึ่งเป็นโครงการที่ได้รับอนุมัติจากคณะรัฐมนตรีให้ดำเนินการตั้งแต่ปีงบประมาณ 2525 มีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์เป็นตัวแทนของรัฐบาลไทย ดำเนินการวิจัยและฝึกอบรม ส่วน ADB และ AVRDC สนับสนุนด้านผู้เชี่ยวชาญประจำโครงการ พันธุ์ผัก เทคโนโลยีการผลิต และครุภัณฑ์ที่จำเป็น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสนับสนุนการฝึกอบรมระดับภูมิภาคเอเชีย ดำเนินงานวิจัย พัฒนาพันธุ์พืชผักและเทคโนโลยีการเขตกรรมให้เหมาะสมกับเขตร้อน ต่อมาในปี พ.ศ. 2532 ศูนย์วิจัยและพัฒนาพืชผักเขตร้อนได้รับอนุมัติให้จัดตั้งขึ้น ให้เป็นหน่วยงานภายใต้สถาบันวิจัยและพัฒนาแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เพื่อขยายงานเดิมที่เคยร่วมงานกับ AVRDC และประสานงานวิจัยระหว่างนักวิจัยทั้งภายในและภายนอกประเทศให้มากขึ้น โดยโครงการพัฒนาพืชผักสู่ชุมชน (TOP) ได้ปรับเปลี่ยนเป็นศูนย์ภูมิภาคแห่งเอเชีย (Asian Regional Center หรือ ARC) ณ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ประเทศไทย ในปี พ.ศ. 2535 เพื่อเป็นศูนย์กลางอำนวยความสะดวกในการจัดฝึกอบรมให้แก่นานาประเทศ โดยมีศูนย์วิจัยและพัฒนาพืชผักเขตร้อน ทำหน้าที่ประสานงานและดำเนินงานร่วมกัน ในปี พ.ศ. 2549 ศูนย์วิจัยและพัฒนาพืชผักเขตร้อนมีการเปลี่ยนแปลงจากที่สังกัดสถาบันวิจัยและพัฒนาแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เปลี่ยนเป็นหน่วยงานในสังกัดสถาบันวิจัยและพัฒนา กำแพงแสน ร่วมกับหน่วยงานอื่นๆอีก 7 หน่วยงาน ตามคำสั่งให้จัดตั้งสถาบันวิจัยและพัฒนา กำแพงแสน ณ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน และได้ดำเนินงานเรื่อยมาจนถึงปี พ.ศ. 2556 สภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มีคำสั่งให้ยุบเลิกสถาบันวิจัยและพัฒนา กำแพงแสน และให้ศูนย์วิจัยและพัฒนาพืชผักเขตร้อนอยู่ภายใต้สังกัดภาควิชาพืชสวน คณะเกษตร กำแพงแสน ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

ศูนย์วิจัยและพัฒนาพืชผักเขตร้อน เป็นหน่วยงานที่ดำเนินงานด้านการรวบรวมพันธุกรรมพืชผักชนิดต่างๆ และผักพื้นบ้านภายในประเทศ เพื่อรักษาพันธุ์ไม่ให้สูญหาย รวมทั้งมีการศึกษาลักษณะพันธุ์ บันทึกข้อมูล ขยายพันธุ์ และเก็บรักษาพันธุ์ในรูปเมล็ดพืช ในห้องควบคุมอุณหภูมิและความชื้น ปัจจุบันมีเชื้อพันธุกรรมพืชผักเขตร้อนที่เก็บรวบรวมไว้ประมาณ 13,000 accessions จัดทำแปลงรวบรวมพันธุ์ผักพื้นบ้านกว่า 200 ชนิด เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้และรักษาต้นพันธุ์ มีการประเมินลักษณะที่ดีหรือลักษณะสำคัญทางเศรษฐกิจของเชื้อพันธุกรรมพืชผัก เพื่อใช้ประโยชน์ของเชื้อพันธุกรรมพืชผักที่มีอยู่ให้ได้ประโยชน์สูงสุด มีการคัดเลือกและปรับปรุงพันธุ์พืชผักให้ใช้ประโยชน์ได้ทั้งในการวิจัยต่อยอดและใช้ประโยชน์โดยเกษตรกร มีการศึกษาวิจัยระบบการผลิตผักที่เหมาะสมและปลอดภัยผู้บริโภค รวมทั้งวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตเมล็ดพันธุ์พืชผักให้มีคุณภาพดี

โครงการและผลงานวิจัยที่มีการใช้ประโยชน์จากเชื้อพันธุกรรมที่เก็บรวบรวมไว้มีดังต่อไปนี้